29 Oca 2012

Gökyüzünü inceleyelim: Kuzey'i ve Güney'i bulalım

Çocukken astronot olmak istediğimden olsa gerek en sevdiğim aktivitelerden biri gökyüzündeki yıldızları incelemek ve Kutup yıldızını bulup herkese göstermekti. Bu küçük numaramla herkese ne kadar süper zeki biri olduğumu ispat edebilirdim :)

Eğer astronot olmaya niyetli, şimşek çaktığından sevinçten deliye dönen, camın önünde yağmur izleyen bir çocuğunuz varsa hemen birlikte kafanızı yukarı kaldırın ve ona Büyük ayı, Cassiopeia ve Kutup yıldızını  nasıl bulacağını anlatın. Kutup Yıldızı her zaman Kuzey'i gösterdiği için izciliğe merak salan minikler için de son derece önemli bir yıldızdır.  

İlk yapmanız gereken cezve görünümlü Büyük Ayı ile W harfine benzeyen Cassiopeia takım yıldızlarını bulmak.

Büyük ayı aşağıdaki resmin solunda görünen 7 yıldızdan oluşan cezve görünümlü yıldızlardır. 

Cassiopeia ise sağda M veya W şekline benzeyen yıldızlardır. 

Büyük ayının sapsız ucundan düz bir hayali çizgi çizin. 

Sonra da Cassiopeia'nın tam ortasından düz bir çizgi çekin 

Bu ikisinin kesiştiği nokta KUZEY yıldızını gösterecek. KUTUP yıldızı olarak da bilinir. 




Son olarak da Kuzey yıldızından yere dogru başka bir hayali çizgi çizin ve işte bu taraf gerçek Kuzey'dir. İsterseniz sonucu pusula yardımıyla kontrol edebilirsiniz.

(Bu uygulama sadece bizim üzerinde bulunduğumuz Kuzey yarımkurede geçerlidir. Güney yarım kürede bunu denemeye kalkmayın.)

Kuzey'i ve Güney'i bulalım - 2

Kuzey'i bulmanın en kolay yollarından biri güneşin hareketinden yararlanmaktır. 


1) Ilk olarak uzun ve ince bir sopa bulun. Ne kadar uzun olursa işiniz o kadar kolay olur. Etrafta bir direk varsa bu direği de kullanabilirsiniz. 
2) Sopayı yere saplayın ve gölgenin düştüğü yerin en uç noktasına bir taş koyun.
3) Sonra sopaya ve taşa hic dokunmadan 10-15 dakika geçmesini bekleyin.
Gölge yer degiştirmiş olacak. Gölgenin yeni düştüğü yerin uç noktasına bir taş daha koyun
4) İlk taştan ikinci taşa doğru düz bir çizgi çekin. Bu çizgi Doğu-Batı hattıdır.
5) İlk koyduğunuz taş Batı tarafını, ikinci taş ise Doğu'yu gösterir.
6) Batı taşını solunuza, doğu taşını da sağınıza aldıgınızda baktığınız yön Kuzey'dir.

Bu aktiviteyi eğlenceli hale getirmek için önerim tam kuzey istikametinde bir yere bir süpriz gömmeniz. Mesela "direkten tam Kuzey'e doğru 10 adım at ve hemen kaz bakalım ne bulacaksın?"